Rütli yemini ve İsviçre’nin kuruluş efsanesi
Rütli Yemini,15.yüzyılda kurulmaya başlayan modern ulus devletler zamanında, İsviçre‘nin milli kuruluş efsanesiyle birlikte gelişerek ortaya çıkmış, tarihi bir elementtir.
Gülter Locher
Tarihi anlatıya göre; Uri, Schwyz ve Unterwalden kantonlarını içine alan orta İsviçre bölgesinde yaşayan halk kendilerini hayattan bezdiren eşkiyalar, haydutlar yetmiyormuş gibi bir de soylu Habsburger hanedanının kötü yönetimi ve gaddar hakimleri altındaki baskıdan ezilmiş ve bıkmıştı. Anlatıya göre; Uri, Schwyz ve Unterwalden kantonlarından birer temsilci Vierwaldstättersee’ye, Türkçe adıyla Dört Kanton Gölü’ne hakim bir tepedeki, meşhur Rütli Çayırı’nda buluşarak Habsburger soylularına karşı birlik andı içerler. 16. yüzyılın ikinci yarısına gelindiğinde bu ilk yemin ağızdan ağıza söylenerek, çeşitli değişikliklere uğramış bir şekilde konfederasyon tarafından yazılı metin haline getirilerek mühürlenmiştir.
19. yüzyıl sonlarında, 1291 Ağustos tarihli bu belge, „Federal Mektup“ olarak, İsviçre’nin resmi kuruluş belgesi kabul edilmiştir. Böylece üç kantonu temsilen yemin eden üç kişi de, bu resmi belge ile Isviçre’nin kuruluş tarihine adları ile yazılmışlardır.
Belgeye göre (Chronicon Helveticum), üç kantonun and içen elçilerinin -Schwyz’den Werner Stauffacher, Uri’den Walter Fürst ve Unterwalden’dan Arnold von Melchtal- lideri Aegidius Tschudi’den beri bu kantonlar eşitlik ilkesiyle yönetilmektedir.
Kuruluş Efsanesi
Yukarıda da belirttiğimiz gibi 19. yüzyılın sonlarında, sözlü olan kuruluş efsanesi Rütlischwur, yenilenerek yazılı resmi döküman haline getirildi. İsviçre Federasyonu‘nun kuruluş yılı olarak 1291’in kabul edilmesi ve 1 Ağustos’un da ulusal bayram olma düşüncesi Bern halkının 1891’deki inisiyatifine kadar geri gider; 1891 yılında Bern halkı şehirlerinin 700. yılını kutlamak isterler. Bern’in 700. yılı ile konfederasyonun 600. yılının rastlaşması çok iyi bir bağlantı olmuştu. İçişleri Departmanı’nın 21 Kasım 1889 tarihli belgelerine göre, gerçekte iki günlük kutlama iç İsviçre Bölgesi’ni içine almıyordu, bu ilk kez Bern için düşünülmüştü.
1 Ağustos’un Resmi Bayram Günü Kabul Edilmesi
1291 yılının Ağustos başında Latince olarak kaleme alınmış olan „Federal Mektup“ içeriği tartışılmaz olarak doğru kabul edilmiş olmasına rağmen tarihçiler, 1251’den 1386’yı içine alan zaman dilimii içerisinde aynı şekilde damgalı 82 benzer döküman bulunduğunu iddia ederler.
Rütlischwur’un tarihi üzerinde anlaşmazlıklar vardır. Nihayet 1907 yılına gelindiğinde bakanlar kurulundan bir heyetin de katıldığı Isviçre Konfederasyonu’nun 600. Kuruluş Yılı Kutlaması -tarihçiler hala aralarında uzlaşamamış olsalar da- tartismalara son noktayı politika koydu. Bu yeni kuruluş efsanesi İkinci Dünya Savaşı süresince, özellikle de General henri Guisan’nin Rütli Raporu ve 1941’deki 650.Yıl kutlamaları ile iyice tarihteki yerini sağlamlaştırırken giderek de 1 Ağustos’un İsviçre Ulusal Kuruluş Bayramı olarak kabul edilmesini sağladı.
Asıl olarak bu günün resmi adı Federal Bayram Günü -Bundesfeiertag- olup, tüm Isviçre’de kutlanmaktadır. 1993’de yapılıp kabul edilen bir halk referandumu neticesi olarak,1994 yılından beri Federal Anayasa’nın 110. Maddesine göre „1 Ağustos, Federal Bayram Günü’dür. Bu gün, çalışma kanunlarında pazar günleri ile aynıdır ve ücretleri çalışanlara ödenecektir.“
