Burka yasağına evet girişimi (Volksinitiative «Ja zum Verhüllungsverbot»)
İsviçre’de kamusal alanda yüzün tamamen örtülmesini yasaklayan düzenleme halk oylamasında kabul edildi. Oylamaya sunulan yasa ile, yüzün tamamen örtülmesini yasakladığı için burka, nikap ve maske yasaklanmış oldu.
Burka yasağı halihazırda St. Gallen ve Tessin kantonlarında uygulanıyor. Bu kantonlarda daha önce burka yasağı ile ilgili halk oylamaları yapılmış, halk burkanın yasaklanmasına onay vermişti.
Bu oylama sorusu “Burka yasağına evet girişimini kabul ediyor musunuz?“ şeklindeydi.
Popülist sağ parti SVP tarafından, İsviçre geneli için gündeme getirilen burka yasağına İsviçre halkı bu kez de %51,2 oranında “Evet“ dedi.
Kantonlara göre sonuçlar
Bu oylamaya katılım oranı %51,2 oldu. Oylamada Basel-Stadt Kantonu %58,76, Apenzell Ausserhoden Kantonu %50,87, Graubünden Kantonu %50,40, Cenevre Kantonu ise %51,30, Zürich Kantonu %54.37, Bern Kantonu %50,42 oranlarında hayır oyu kullandılar. Diğer kantonlardaki sandıklardan Evet yönünde sonuçlar çıktı. En yüksek Evet oyu %60,65 ile Jura Kantonu’nda kullanıldı. Bu Kantonda oylamalara katılım oranı %44,90 oldu.Jura Kantonu’nu %60,49 ile Tessin, %60,16 ile Schwyz kantonları takip etti.
Burka yasağına evet girişimi ile; sokak, toplu taşıma araçları, mağazalar, restoranlar, devlet daireleri gibi yerlerde burkanın yasaklanması ve kimsenin yüzünü kapatmasına izin verilmemesi talep edilirken, burka ile ilgili istisnaların sadece ibadethanelerde, yerel adetlerin uygulandığı mekanlarda mümkün kılınması isteniyordu.
Bu kapsamda üç argüman öne süren girişim; yüzün gizlenmesinin özgür bir toplumda birlikte yaşamakla çeliştiğini, burkanın kadınlara yönelik baskıların bir ifadesi olduğunu ve bu nedenle de eşitlik hakkıyla bağdaşmadığını, örtünme yasağının aynı zamanda güvenliğe ve suçla mücadeleye hizmet edeceğini savunuyordu.
Federal Hükümet, Federal Parlamento ve sol partiler, İsviçre genelinde uygulanmak istenen burka yasağına karşı çıkmış ve oylama için “Hayır“ denilmesini tavsiye ediyorlardı.
Federal Hükümet ve Federal Parlamento bu inisiyatife karşı dolaylı bir karşı teklif de sunmustu. Karşı teklifle federal yasadaki boşluklar kapatılmak istenirken; kişilerin kimlik kontrolü sırasında yetkililere yüzlerini göstermelerinin zorunlu olması, kadın haklarını güçlendirmek için finansman programlar gerektiği vurgulanıyordu.
Girişime karşı çıkanlar; İsviçre’de sadece 20 ya da 30 kişinin burka kullandığını, durumun sağ çevreler tarafından politik malezeme yapıldığını ve yasak uygulamasının İsviçre’nin liberal değerleriyle çelişeceğini vurguluyorlardı.
Burka hangi Avrupa ülkelerinde neler yasak?
Birçok Avrupa ülkesinde yıllardır uygulanan burka ve peçe yasağı, İsviçre’de de yürürlüğe girecek. Peki, başka hangi Avrupa ülkelerinde burka yasak?
Öncü Fransa
Kamuya açık yerlerde nikap ve burka yasağı koyan ilk Avrupa ülkesi Fransa oldu. Yasak 2011’in Nisan ayında yürürlüğe girdi. Dini ayrımcılık suçlamasına mahal vermemek için yasa metninde “Kimse kamuya açık yerlerde yüzü kapatmaya yarayan bir giysi giyemez”tanımlaması kullanıldı. 2004 yılında Fransa’daki okullarda başörtüsü takmak da yasaklanmıştı. Fransa’da burka ve nikap kullanan Müslüman kadınların sayısının 2 bin dolayında olduğu tahmin ediliyor.
Fransa’nın izindeki Belçika
Aynı yasak 2011 yılının Temmuz ayında Belçika’da da yürürlüğe girdi. Yasağa karşı gelenler para veya 7 gün hapis cezasına çarptırılabiliyor. Fransa’daki gibi bu yasaktan etkilenen kadınların sayısı oldukça sınırlı. Bir milyon Müslümanın yaşadığı Belçika’da nikap veya burka kullanan kadınların sayısı 300’ü geçmiyor.
Hollanda’da sınırlı yasak
Hollanda Parlamentosu 2016 yılında örtünmeyi yasakladı. Ancak çarşaf giymek veya yüzü tamamen kapatmak sadece resmi dairelerde, toplum taşıma araçlarında, hastanelerde ve okullarda yasaklandı. Yasağa uymayandan 400 euroya kadar para cezası kesiliyor. Yasak kapsamına giren kıyafetleri Hollanda’da kullanan kadınların sayısı 100’ü buluyor.
Bulgaristan’ın istisnaları
Yasak Bulgaristan’da da 2016 yılında yürürlüğe girdi. Bu ülkede de yasağa karşı gelenlerden para cezası alınıyor. Ceza 750 Euro’yu bulabiliyor. Sporda, işyerlerinde ve ibadet yerlerinde istisna uygulanıyor.
Avusturya’da yüzü kapatmak yasak
Avusturya’da 2017 yılının ekim ayından bu yana “yüz kapatma karşıtı yasa” uygulanıyor. Kamusal alanda çeneden saçın başladığı yere kadar yüzü perdelemek yasak. Cezası 150 Euro’yu bulabiliyor.
Danimarka’da da yasak
Danimarka Parlamentosu, 1 Ağustos 2018’den itibaren kamuya açık yerlerde çarşaf ve peçeyle örtünmeyi yasaklayan yasayı Mayıs ayının son gününde 30’a karşı 75 oyla kabul etmişti. Yasağa uymayanlara 135 Euro’ya kadar ceza kesilebilecek. İhlalin tekerrürü halinde para cezası bu meblağın on katına kadar çıkabilecek.
Diğer ülkelerin de gündeminde
Örtünme yasağı diğer birçok Avrupa ülkesinin de gündeminde. Almanya, Estonya, Litvanya ve Norveç de burka ve nikap yasağını tartışıyor.
İspanya’nın Katalonya bölgesinde uygulanan örtünme yasağı mahkeme tarafından kaldırıldı. Örtünme yasağı, 1970’li yıllardan bu yana kimlik tespitini zorlaştıran kıyafetle dolaşmanın yasak olduğu İtalya’da ise tartışma konusu edilmiyor.
Federal Elektronik Kimlik Hizmetleri Yasası (E-Kimlik Yasası)
(Bundesgesetz über elektronische Identifizierungsdienste (E-ID-Gesetz)
)
Bu oylama sorusu; “27 Eylül 2019 tarihli Elektronik Kimlik Hizmetleri Federal Yasasını (E-Kimlik Yasası) kabul ediyor musunuz?“ şeklindeydi.
Halk bu oylama için %64,4 oranında “Hayır“ oyu kullandı.
Oylamalarda en yüksek Hayır oyu; %70,69 ile Basel-Stadt’da çıktı. Bu kantonu %70,04 ile Waadt, %69,40 ile Cenevre kantonları takip etti.
İsviçre’de giderek daha fazla mal ve hizmet internet yolu ile satın alınıyor. Kişi internetten bir şey satın almak istediğinde, kullanıcı adı, şifresi vb. ile kendini tanımlamalıdır. Federal Hükümet şimdiye kadar bu tanımlamalar için belirli kurallar veya herhangi bir güvenlik garantisi sunmamıştı. Federal Hükümet ve Federal Parlamento bu boşluğu doldurmak için, Elektronik Kimlik Hizmetleri Federal Yasası’nı hazırlarken, yasa 2019 yılında Federal Parlamento tarafından kabul edilmişti.
Ancak düzenlemede özel sektörün tartışmalı rolü gündeme gelirken, yasaya karşı çıkanlar imza kampanyası başlatmışlardı. Digital Society tarafından gündeme getirilen inisyatif; Yeşiller, SP, GLP ve VPOD, İsviçre İnternet Topluluğu, Korsan Partisi, grundrechte.ch ve çeşitli sivil kuruluşlar tarafından da destekleniyordu.
Düzenleme ile, Federal düzeyde kabul yetkisi olan bir merkez oluşturulup, bu merkeze “elektonik kimlik düzenlemeleri“ yapma yetkisi verilmesi planlanıyor. Daha sonraki aşamada ise, kişilerle ilgili bütün veriler, elektronik kimlik yasası ve bununla ilgili düzenlemeler dahilinde tanımlanmaya başlanacak. Düzenlemenin sadece devlet tarafından tanınan araçlarla sağlanacağı ifade ediliyor.
Endonezya ile Ekonomik Ortaklık Anlaşması
(Wirtschaftspartnerschaftsabkommen mit Indonesien)
Bu konu için oylama sorusu; “EFTA ülkeleri ile Endonezya arasındaki Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşmasının onaylanmasına ilişkin 20 Aralık 2019 tarihli Federal Kararnameyi kabul ediyor musunuz?“ şeklindeydi.
Bu oylama için sandıktan çıkan sonuç %51,7 oranında “Evet“ oldu.
Federal Parlamento, 2019 yılının Aralık ayında Endonezya ile bir anlaşma müzakere etmişti. 271 milyonluk nüfusuyla dünyanın en büyük dördüncü ülkesi olan ve hızla gelişen Endonezya ile yapılan bu anlaşma, iki ülke arasındaki ticareti kolaylaştırmak için gümrük tarifelerini düşürmeyi ve ticaret engellerini kaldırmayı hedefliyor.
Öncülüğünü İsviçre Çiftçiler Sendikası (Uniterre) ile organik şarap üreticisi Willy Cretegny’in yaptığı inisiyatif, bu anlaşmaya karşı çıktıklarını duyurup bir imza kampanyası başlamıştı.
İsviçreli çiftçiler, Endonezya’dan gelecek olan palmiye yağı nedeniyle yerel kolza ve ayçiçek yağı ticaretinin baskı altına girebileceğinden korkuyor. Ucuz hurma ve palmiye yağlarının ilkel ormanların tahrip olmasına neden olacağını savunan Komite, İsviçre’deki ayçiçeği ve kolza yağıyla olumsuz bir rekabet durumunun ortaya çıkabileceği de vurguluyordu.
İnisiyatifçilerin gözünde Endonezya; tür bakımından zengin olan ilkel ormanların yok edilmesini önlemek için, ekolojik ve sosyal standartları uygulamak konusunda da isteksiz.
Federal Hükümet ile Parlamento ise, palmiye yağı hükümleri de dahil olmak üzere, Endonezya ile yapılan anlaşmanın her iki ülkenin ekonomisine fayda sağlamakla kalmayıp, aynı zamanda sürdürülebilir kalkınmaya da önemli bir katkı sağladığı görüşünü paylaşıyordu.
