Fabrika Çiftçiliği Girişimi (Massentierhaltungsinitiative)
İsviçre, dünyadaki en katı hayvan koruma yasalarından birine sahip.Federal Hükümet özellikle doğal, çevre ve hayvan dostu olan tarımsal üretim biçimlerini de destekliyor. Güncel olarak bu düzenlemeler Anayasa’da da yer buluyor. Ülkede gittikçe daha fazla çiftlik hayvanı ahırlarda yaşıyor ve düzenli olarak açık hava erişimine sahip.
Girişim, Anayasa’ya sığır, tavuk veya domuz gibi çiftlik hayvanlarının korunmasını da dahil etmek istiyor. Hayvan refahını sistematik olarak ihlal ettiği için fabrika çiftçiliğini yasaklamak isteyen girişim, hayvancılıkta organik standardı olmayan ürünlere yönelik ithalat yasağı da talep ediyor.
Oylama sorusu;
“İsviçre’de fabrika çiftçiliğine hayır (Fabrika Çiftçiliği Girişimi)” isimli girişimi kabul ediyor musunuz?
Federal Hükümet ile Federal Meclis’in tavsiyeleri
Federal Hükümet ile Federal Meclis bu girişimi reddediklerini duyururlarken, oylamada “Hayır” yönünde oy kullanılmasını tavsiye ediyorlar.
Buna göre, İsviçre’de çiftlik hayvanları zaten çok iyi korunuyor ve gittikçe daha fazla hayvan koruma altına alınıyor.
Hayvancılıkta organik standardı olmayan ürünlere yönelik ithalat yasağı ise ancak büyük bir çabayla uygulanabilir. Bunun sonucunda da, birçok yiyecek ürünü daha pahalı hale gelir.
Girişim komitesinin tavsiyesi
Girişim komitesine göre, Hayvan Refahı Yasası genellikle göstermelik olarak uygulanıyor. Tarımdaki gerçekliğin farklı olduğunu vurgulayan komite, hayvan dostu bir konaklama ve bakım, açık havada düzenli egzersiz, daha küçük boyutlu gruplar ve daha nazik bir kesim için çağrıda bulunuyor.
AHV Reformu (AHV 21) (Stabilisierung der AHV)
AHV reformu önümüzdeki on yıl boyunca AHV emekli maaşlarını güvence altına almayı amaçlıyor.
25 Eylül’de netleşecek olan AHV reformu iki şablondan oluşuyor. Her iki şablon da birbiri ile bağlantılı durumda. Herhangi birinin reddedilmesi durumunda tüm reform reddedilmiş olacak.
Reform için Federal Anayasa’da değişiklik yapılması gerekiyor. Bunun için, oylamalarda halkın ve kantonların çoğunluğunun olması şart.
Belirtilen sabonlar şunlar;
– KDV artışı
– AHV ile ilgili yeni ayarlamalar
KDV artışı
Katma değer vergisinde (KDV) AHV lehine artış olacak. Buna göre şu an %7,7 olan KDV oranı %8,1’e çıkarılacak.
Düzenlemenin hazineye yılda yaklaşık 1,4 milyar franklık ek bir katkı sunacağı hesap ediliyor.
AHV ile ilgili yeni ayarlamalar
Artık kadınlar ve erkekler için tek tip bir emeklilik yaşı olurken, bu kapsamda kadınların emeklilik yaşı 64’ten 65’e çıkarılacak.
Uygulamadan özellikle de 1960 ile 1968 yılları arasında doğan kadınlar etkilenecek.
Federal Hükümet’e göre emeklilik sandığı olan AHV’nin finansal istikrarı tehlikede. Çünkü 65 yıl önce yaşanan bebek patlaması sonrasında doğanlar emeklilik yaşına yaklaşıyor ve bu kesimin yaşam beklentileri artıyor. Buna göre birkaç yıl içinde AHV geliri, artık tüm emekli maaşlarını finanse etmek için yeterli olmayacak.
Önerinin halk tarafından kabul edilmesi durumunda, yeni uygulama en erken 2023 ya da 2024 yılında yürürlüğe girecek. Kadınlar için emeklilik yaşının 65 olarak kesinleşmesi ise 2027‘yi veya 2028’i bulabilecek.
Gelecekte tam emekli maaşı alabilmeleri için, kadınların erkeklerle aynı sürede çalışmaları gerekiyor. Kadınlar diledikleri takdirde 62 yaşından itibaren emekli olabilecekler. Bu durumda, daha az emekli maaşı alacaklar.
Federal hesaplamalara göre; yeni yasanın yürürlüğe girmesinden sonraki on yıl içinde, Emeklilik Kasası olan AHV’ya yaklaşık 10 milyar franklık bir katkı sunulmuş olacak.
AHV’nin, KDV artışı ile ek olarak finanse edilmesi (Zusatzfinanzierung der AHV durch eine Erhöhung der Mehrwertsteuer)
Oylama sorusu:
KDV’yi artırarak AHV’nin ek finansmanına ilişkin 17 Aralık 2021 tarihli Federal Kararname’yi kabul ediyor musunuz?
Federal Hükümet ile Federal Meclis’in tavsiyeleri
Federal Hükümet ile Federal Meclis’e göre, KDV’deki asgari artış haklı ve gerekli. Bunun için bu düzenlemeye “Evet” denilmeli.
Yeni düzenlemenin, AHV’nin güvence altına alınmasına önemli bir katkı sağlayacağı ifade ediliyor.
AHV’yi (AHV 21) istikrara kavuşturma reformu, önümüzdeki on yıl boyunca AHV emekli maaşlarını güvence altına almayı hedefliyor.
Sol partilere üye bazı milletvekilleri bu yönlüp alınan kararları reddettiklerini açıkladılar. Bu milletvekilleri AHV için ek fon toplanmasına karşı çıkmazlarken, KDV oranının artırılmasını istemediler. Milletvekilleri buna ek olarak, Merkez Bankası’nın kârının bir kısmının AHV’ye aktarılmasını da talep ettiler.
Referandum komitesinin tavsiyesi
Referandum komitesi sadece kadınların emeklilik yaşının artırılmasından rahatsız değil. Reform kapsamında planlanan 0,4 puanlık KDV artışının %8,1’e çıkarılması da reddediliyor.
İttifak, tüketici fiyatlarının ve sağlık primlerinin arttığı bir zamanda KDV artışının yanlış olduğunu savunuyor.
“Merkez Bankası’ndaki yedek rezervler kullanılsın“
Sendikacılar ve politikacılar, emeklilik kasasının yaş artışı ile doldurulmasının yerine İsviçre Merkez Bankası’nda (SNB) bulunan yedek rezervlerin kullanılması gerektiğini savunuyorlar.
SNB’nin şu andaki yedek rezervi 100 milyar franka tekabül ediyor. Normal işleyişe göre bu para Federal Hükümet ile kantonlar arasında paylaşılıyor.
Yaşlılık ve ölüm sigortasına ilişkin Federal Yasa’da değişiklik (Änderung des Bundeşgesetzes über die Alters- und Hinterlaşsenenversicherung (AHV 21)
Oylama sorusu:
17 Aralık 2021 tarihli Federal Yaşlılık ve Yetim Sigortası Yasasında (AHV) (AHV 21) yapılan değişikliği kabul ediyor musunuz?
Federal Hükümet ile Federal Meclis’in tavsiyesi
Federal Hükümet ile Federal Meclis’in değişikliğin Kabul edilmesi, yani “Evet” denilmesini öneriyor.
Federal Hükümet ile Federal Meclis’e göre, AHV’nin mali durumunu istikrara kavuşturmak için ek gelire ihtiyaç var. Bu nedenle, kadın ve erkekler için emeklilik yaşı standartlaştırılmasında fayda var. Kadınların emeklilik yaşının 64’ten 65’e yükseltilmesi mali açıdan da desteklenecek.
Referandum komitesinin tavsiyesi
Komiteye göre, halihazırda üçte bir oranında daha düşük yaşlılık aylığı alıyor olmalarına rağmen, kadınlar üzerinden tek taraflı tasarruflar yapılıyor. Ve bu sadece ilk adım, çünkü “herkes için 67 olacak olan emeklilik yaşı düzenlemesi“ şimdiden gündemde.
Bir sonraki adım… Emeklilik yaşı 67 mı olacak?
Uzmalara göre yapılan reformla, emeklilik sandığı AHV’nin giderleri uzun vadede karşılanamayacak. Bu nedenle, politikacıların yakında bir sonraki reformu uygulamak zorunda kalacaklarına kesin gözü ile bakılıyor.
Meclis Federal Hükümet’e, 2026’da yeni bir teklif sunma talimatı verdi. Bu dönemde emeklilik yaşının kademeli olarak 66‘ya veya 67’ye çıkarılması gündeme gelebilir.
Emeklilik yaşının herkes için 67’ye çıkarılacağı konusunda emin olan ittifak, planlanan AHV reformunun öncelikle yüksek gelirlilerin, zenginlerin ve sigorta firmalarının çıkarlarına hizmet edeceğini savunuyor. İttifaka göre yeni düzenlemenin amacı “daha uzun süre çalışıp daha az emekli maaşı almak” yönünde.
Referandum öncülerine göre Hükümet’in yeni düzenlemesi, halihazırda erkeklerden yaklaşık üçte bir daha düşük emekli maaşına sahip olan kadınlar için ortalama 26 bin franklık bir emekli maaşı kaybı anlamına geliyor.
Halk daha önce de reddetmişti
Emeklilik yaşında yapılan düzenleme, daha önce de gündeme gelmiş, konu ile ilgili 2017’de yapılan halk oylamasında halkın büyük çoğunluğu “Hayır“ yönünde oy kullanmıştı.
Federal İstatistik Dairesi tarafından yapılan ücret farkları analizi raporuna göre, eğitim veya pozisyon gibi kriterlerle açıklanamayan nedenlerden dolayı, her çalışan kadın erkeklerden ortalama 684 frank daha az kazanıyor. Bunun sonucunda kadınlar, her durumda erkeklerden daha az emeklilik maaşı alacaklar.
Daha önceki başarısız girişimlere rağmen konuyu ısrarla gündeme getiren Federal Hükümet ile Federal Meclis, reformun tek amacının orta vadede durumu istikrara kavuşturmak olduğunu savunuyorlar.
Öneriyi yeniden gündeme getirenler; emeklilik yaşının düzenlemesinin kabul edilmemesi durumunda AHV fonu kasasının en geç 2034 yılına kadar boşalacağını iddia ediyorlar. Bunun başlıca nedeni ise, artan yaşam süresi ve emekli olacak kişilerin sayısının artması.
Stopaj vergisine ilişkin federal yasada değişiklik (Änderung des Bundesgesetzes über die Verrechnungssteuer)
Federal Hükümet güncel olarak, faiz geliri üzerinden %35 oranında stopaj vergisi alıyor. İsviçre’de yaşayan bireylerin vergi beyannamelerinde faizi belirtmeleri durumunda bu kesintiler geri alınabiliyor.
Stopaj vergisi, yalnızca tahvillerin İsviçre’de ihraç edilmesi durumunda, tahvil faizleri için geçerlidir. Bu İsviçre ekonomisi için bir dezavantaj olarak görülüyor. Reformun İsviçre ekonomisine fayda sağlayacağı vurgulanıyor.
Oylama sorusu:
17 Aralık 2021 tarihli Federal Stopaj Vergisi Yasası’nda (Stopaj Vergisi Yasası, VStG) (borç sermaye piyasasını güçlendirme) yapılan değişikliği kabul ediyor musunuz?
Federal Hükümet ile Federal Meclis’in tavsiyeleri
Federal Hükümet ile Meclis bu oylama için “Evet” denilmesini öneriyor.
Düzenleme ile, kaybedilen işler ile kaybedilen vergi gelirlerinin İsviçre’ye geri getirilmesi isteniyor. Reform, İsviçre tahvil piyasasını ve İsviçre’yi çalışılacak bir yer olarak güçlendirmeyi hedefliyor.
Referandum komitesinin tavsiyesi
Referandum komitesi için reform, daha fazla vergi suçuna ve 800 milyon franka varan vergi açıklarına yol açacak. Komiteye göre, reformdan en çok yabancı yatırımcılar yararlanacak. Aynı zamanda, İsviçreli seçmenlerin banka hesaplarındaki stopaj vergisi yürürlükte kalmaya devam edecek.
Komite, düzenlemenin daha fazla vergi kaçakçılığına yol açacağını da vurguluyor.
