14 Mayıs’ta seçimler yapılacak
AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi'ne ilişkin karara imzayı attı.
Erdoğan, Beştepe’de yaptığı konuşmada, “Anayasamızın 116’ıncı maddesinin verdiği yetkiyle 18 Haziran 2023’te yapılması gereken seçimlerin 14 Mayıs’ta yenilenmesi kararını imzalamış bulunuyorum. Yarınki Resmi Gazete’de yayımlanacak bu kararın ardından, Yüksek Seçim Kurulu (YSK) iki aylık seçim takvimini başlatacaktır. Milletimiz 14 Mayıs 2023 tarihinde Cumhurbaşkanını ve milletvekili seçmek üzere sandık başına gidecek.“dedi.
YSK Başkanı: Seçim 14 Mayıs’ta
Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Ahmet Yener, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın seçim ilanının ardından yaptığı açıklamada seçimlerin 14 Mayıs’ta yapılacağını söyledi. YSK seçimlerin ikinci turunun ise 28 Mayıs’ta yapılacağını açıkladı. YSK, seçim takvimi için çalışmalarını sürdürüyor.
YSK Başkanı Ahmet Yener, “Bugün Cumhurbaşkanımızın seçimlerin yenilenmesi kararı üzerine YSK yaptığı toplantıda 14 Mayıs’ta Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerinin yapılması olarak belirlenmiştir. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci tura kalması halinde 28 Mayıs tarihi belirlenmiştir. Çalışmalara devam ediyoruz” dedi.
Yener ayrıca, “Milletvekili adayı olmak isteyen kamu görevlileri 16 Mart saat 17.00’ye kadar istifa edecek” dedi.
Önceki seçimlerde de olduğu gibi bu kararlar; istifa etmesi gereken kamu görevlileri ile illerin çıkaracağı milletvekili sayılarının ilanına ilişkin olacak. Seçim takvimi ise daha sonra ilan edilecek.
YSK’nın seçim takvimini 21 Mart’ta başlatması bekleniyor. Cumhurbaşkanı adayları için son başvuru tarihi 26 Mart olacak. Cumhurbaşkanı adayı olan kamu görevlileri ile belediye başkanlarının da 16 Mart’a kadar istifa etmeleri bekleniyor.
Cumhurbaşkanı seçimi nasıl olacak?
Cumhurbaşkanı seçiminde ilk oylama 14 Mayıs günü düzenlenecek. İlk oylamada hiçbir aday yüzde 50 artı 1 çoğunluğunu sağlayamazsa bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü yani 28 Mayıs’ta seçmenler bir kez daha sandık başına gidecek.
İkinci turda seçime tüm adaylar değil, sadece ilk oylamada en çok oy alan iki aday katılacak. Oylama sonucu geçerli oyların çoğunluğunu alan aday cumhurbaşkanı seçilecek.
Oylamalara tek adayla gidilmesi halinde, seçim referandum şeklinde yapılacak. Bu durumda geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday cumhurbaşkanı seçilecek.
Milletvekili seçimi nasıl olacak?
Cumhurbaşkanı seçimiyle aynı gün TBMM’deki 600 sandalye için milletvekili seçimi de yapılacak.
Siyasi partilerin milletvekili çıkarabilmesi için ya tek başına ülke seçim barajını geçmesi ya da bir ittifak içerisinde yer alması ve bu ittifakın toplam oyunun geçerli oylara göre belirlenmiş ülke barajını geçmesi gerekecek. Ülke barajı yeni seçim yasası ile yüzde 10’dan yüzde 7’ye indirilmişti.
Bu nedenle ittifakta yer alan partilerin ayrı ayrı yüzde 7’yi geçmeleri gerekmeyecek. İttifakın aldığı oy toplamı genel baraj olan yüzde 7’yi geçtiğinde ittifak içindeki tüm partiler barajı geçmiş sayılacak.
Bir ittifak barajı geçmesi durumunda ittifakı oluşturan siyasi partilerin milletvekili sayıları, ittifakın aldığı toplam milletvekili sayısının, her partinin aldığı oy oranına göre dağıtılarak hesaplanacak.
Hangi ilden kaç vekil seçilecek?
YSK’nın 31 Aralık 2022 nüfus verileri kapsamında illerin milletvekili sayıları dağılım tablosu 3 Mart’ta Resmî Gazete’de yayımlandı.
Tabloda 600 milletvekilinin il ve seçim bölgelerine göre dağılımları yer aldı. Buna göre Ankara 36, İstanbul 98, İzmir 28 milletvekili çıkaracak.
Ankara 3, Bursa 2, İstanbul 3, İzmir ise 2 seçim bölgesine ayrılacak.
Kocaeli ve Sakarya’nın çıkaracağı milletvekili sayısı birer artarken Tunceli ve Bayburt’un milletvekili sayısı birer azaldı. Kocaeli’nin vekil sayısı 13’ten 14’e, Sakarya’nın 7’den 8’e çıktı. Tunceli ve Bayburt’un çıkaracağı milletvekili sayısı 2’den 1’e düştü.
Diğer iller ve çıkaracakları milletvekili sayıları ise şöyle sıralanıyor:
Adana 15, Adıyaman 5, Afyonkarahisar 6, Ağrı 4, Amasya 3, Antalya 17, Artvin 2, Aydın 8, Balıkesir 9, Bilecik 2, Bingöl 3, Bitlis 3, Bolu 3, Burdur 3, Bursa 20, Çanakkale 4, Çankırı 2, Çorum 4, Denizli 7, Diyarbakır 12, Edirne 4, Elazığ 5, Erzincan 2, Erzurum 6, Eskişehir 6, Gaziantep 14, Giresun 4, Gümüşhane 2, Hakkari 3, Hatay 11, Isparta 4, Mersin 13, Kars 3, Kastamonu 3, Kayseri 10, Kırklareli 3, Kırşehir 2, Konya 15, Kütahya 5, Malatya 6, Manisa 10, Kahramanmaraş 8, Mardin 6, Muğla 7, Muş 3, Nevşehir 3, Niğde 3, Ordu 6, Rize 3, Samsun 9, Siirt 3, Sinop 2, Sivas 5, Tekirdağ 8, Tokat 5, Trabzon 6, Şanlıurfa 14, Uşak 3, Van 8, Yozgat 4, Zonguldak 5, Aksaray 4, Karaman 3, Kırıkkale 3, Batman 5, Şırnak 4, Bartın 2, Ardahan 2, Iğdır 2, Yalova 3, Karabük 3, Kilis 2, Osmaniye 4 ve Düzce 3.
Deprem bölgesinde seçim nasıl olacak?
Seçimlerin bir diğer önemli gündem maddesi oylamaların deprem bölgelerinde nasıl yapılacağı.
6 Şubat depremlerinin etkilediği bölgelerinden farklı illere gitmek durumunda kalan seçmenler için bulundukları yerlerde özel bir oy verme usulü getirilmesi beklenmiyor.
İYİ Parti’nin YSK Temsilcisi Mustafa Tolga Öztürk son yaptığı açıklamada bölgede inceleme yapan YSK heyetinin afet bölgelerinde tespit edilen eksikliklerin giderilebileceğine yönelik rapor verdiğini ifade etti. Öztürk “YSK heyeti; 11 il seçim ve 140 üzeri ilçe seçim kurulunun, illerde ve ilçelerde bulunan adliye binalarının incelenmesi soncunda yaklaşık 9 milyon seçmeni, 96 milletvekilini ilgilendiren afet bölgelerinde tespit edilen eksikliklerin giderilebileceğine yönelik rapor verdi” diye konuştu.
Farklı illere göç etmek durumunda kalan depremzedeler bulundukları illere ikametlerini birinci adresleri olarak aldırarak o seçim çevresi için oy kullanabilecekler. Bölgede kalan vatandaşlar ise belirlenecek adreslerde oylarını kullanacaklar.
Çevre illere taşınan ancak ikametlerini aldırmayan seçmenlerden deprem bölgesinde oy kullanmak isteyenler için de bazı kolaylaştırıcı yöntemlerin uygulanması bekleniyor.
YSK, 31 Aralık 2022 nüfus kayıtlarını esas aldığı için depremin etkilediği 11 ilde seçmen ve milletvekili sayısında değişiklik bulunmuyor.
Kaynak: DW