10 ilde 3 ay sürecek OHAL ilan edildi

Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremin ikinci gününde, depremin yıkıma sebep olduğu 10 ilde 3 ay süreyle olağanüstü hâl (OHAL) ilan edildi.

Kahramanmaraş, Kilis, Diyarbakır, Adana, Osmaniye, Gaziantep, Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya ve Hatay’ın etkilendiği; Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından arama kurtarma çalışmaları sürerken bölgedeki ölü sayısı ile yaralı sayısı da artıyor.

Hangi kararlar alınabilir?

OHAL kararnamesinin onaylanması sonrasında,10 ildeki tüm çalışmaların koordine edilmesi için “Bölge valisi” atanabilir.

OHAL Kanunu’na göre, gereken ihtiyaç duyulan mal ve paraları herhangi bir prosedür uygulanmadan bölgeye aktarılabilir.

Kanuna göre afet nedeniyle 18-60 yaş arasındaki bölgedeki tüm vatandaşlara afet görevi verilebilecek. Görevlendirmelerde yaş, cinsiyet, sağlık, meslekleri, meşguliyetleri ve sosyal durumları ile aile ve bakıma muhtaç yakınları göz önünde bulundurulacak.

OHAL döneminde, 10 ilin belirli yerlerinde yerleşimi yasaklama, belirli yerleşim yerlerine giriş-çıkışını sınırlama, belirli yerleşim yerlerini boşaltma gibi kararlar alınabilecek.

Gıdaya el konulabilir

Bölgede halkın kullanımı için gereken yiyecek ile ihtiyaç araç ve gerecin en yakın bölgelerden getirilmesi gereken depolardakine el konularak sağlayabilir.  Gıda ve hayvan yemlerinin bölge dışına çıkışı da yasaklanabilecek.

İhtiyaç duyulan malların satışından kaçınma, saklama durumları ile üretimi durduranlar hakkında da işyerini kapatma kararı alınabilecek.

Bölgedeki lokanta, restoran ve barların açılıp kapanma şartlarını da belirleyebilecek.

Afetlere dair OHAL kararlarında, otelleri vatandaşa açma, yurtların zorunlu kullanımı gibi kararlar da alınabilir. Ayrıca bölgeden giriş çıkışı kontrol altına almak belli yerlerde yerleşimi yasaklama kararları da alabilir.

10 il sınırları içerisindeki tüm haberleşme araç ve gereçlerinden yararlanma ve gerektiğinde bu amaçla geçici olarak bunlara el koyma düzenlemesi de yapılabilecek. Ayrıca KHK’lar ile kamulaştırma kararları da verilebilecek.

Toplumsal olaylara önlem

Afet bölgelerinde çıkabilecek olası toplumsal olaylara karşı önlemler de alınabilecek. OHAL Kanunu’na göre, olayları engellemek için emniyet kuvvetleri yetersiz kalırsa askerden de destek istenebilecek.

Kanuna göre OHAL döneminde asılsız bilgi yayanlar hakkında da 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası verilebilecek.

“Genel Hayata Etkili Afet Bölgesi” nedir?

OHAL ile, bölgede Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) primi, vergi, zorunlu devlet ödemeleri, elektrik-su-doğalgaz faturalarının ödenmesi ertelenebilir. Ödenmemesi durumunda yasal işlem yapılmayacak. Ayrıca belirlenecek bazı borçlar da silinebilirken vergiler kaldırılabilecek. Ayrıca hasarlı binalarda yıkım işlemlerinin hızlı yapılabilmesinin de önü açılacak.